امروزه رقابت بر پایه نوآوری و فناوری شکل میگیرد، در این میان شرکتهای موفقی وجود دارند که بتوانند ایدههای علمی را به محصول و خدمت واقعی تبدیل کنند. شرکتهای دانشبنیان دقیقا در همین نقطه فعالیت میکند. این شرکتها با ترکیب دانش تخصصی و توانایی اجرایی، محصولات و خدماتی ارائه میدهند که علاوه بر رفع نیاز بازار، نقش مهمی در توسعه اقتصاد دانشمحور دارند.
در سالهای اخیر، دولت با سیاستهای حمایتی متنوع، مسیر رشد این شرکتها را هموارتر کرده است. اگر شما هم به فکر ثبت محصولات یا خدمات خود به عنوان دانشبنیان هستید، آشنایی با مزایای شرکت دانش بنیان بسیار ضروری خواهد بود. در ادامه این مطلب از گروه مشاوره مسترتک، تمام امتیازات این مسیر را با جزئیات بیشتر بررسی خواهیم کرد.
شرکت دانش بنیان چیست و چه جایگاهی دارد؟
همانطور که در مطالب قبلی به آن اشاره کردهایم، شرکت دانشبنیان به سازمان یا مجموعهای گفته میشود که بخش قابل توجهی از فعالیتهای آن بر مبنای تحقیق و توسعه (R&D) و تولید محصولات یا خدمات مبتنی بر فناوری پیشرفته است.
این شرکتها تنها به ایده بسنده نمیکنند، بلکه نتایج تحقیقات را به شکل محصول قابل عرضه به بازار درمیآورند. به عنوان مثال، یک استارتاپ فعال در حوزه تجهیزات پزشکی که دستگاهی با فناوری بومی طراحی و تولید کرده و نیاز بازار داخلی را تأمین میکند، میتواند مشمول گواهی دانشبنیان شود.
جایگاه این شرکتها در اقتصاد امروز بسیار مهم است، زیرا علاوه بر ایجاد ارزش افزوده بالا، موجب خودکفایی کشور در حوزههای فناوری و کاهش وابستگی به واردات میشوند. در ادامه مزایای شرکت دانش بنیان را بیشتر بشناسید.
مزایای شرکت دانش بنیان
حال که با روند اصلی این شرکتها آشنا شدید به موضوع اصلی مقاله ما یعنی مزایای شرکت دانش بنیان خواهیم پرداخت.
معافیت های مالیاتی
یکی از بزرگترین مشوقها برای شرکتهای دانشبنیان، معافیت از پرداخت مالیات در قالبهای مشخص است. این امتیاز به سه شکل ارائه میشود:
- معافیت برای محصولات: برای شرکت های نوپا تمامی محصولات دانش بنیان دارای معافیت مالیاتی عملکرد تا سقف ۵ میلیارد تومان و برای شرکت های نوآور و فناور، معافیت مالیاتی عملکرد تا سقف ۱۰ میلیارد تومان و صرفا برای محصولات دارای سطح فناوری ۱ قابل استفاده می باشد.
- اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه: بر اساس بند ب ماده 11 قانون جهش تولید، هزینههای تحقیق و توسعه که به تأیید دبیرخانه ارزیابی دانشبنیان برسد، بهعنوان اعتبار مالیاتی در نظر گرفته میشود و میتواند از مالیات سالانه کسر شود.
- اعتبار مالیاتی سرمایه گذاری: طبق بند ت همین قانون، سرمایهگذاری در شرکتهای دانشبنیان نیز مشمول اعتبار مالیاتی میشود و حتی قابلیت انتقال به سالهای بعد را دارد.
معافیت های گمرکی
شرکتهای دانشبنیان طبق ماده 22 آییننامه اجرایی قانون حمایت، از پرداخت عوارض، سود بازرگانی و حقوق گمرکی برای برخی واردات معاف هستند. این واردات میتواند شامل موارد زیر باشد:
- ورود مواد اولیه یا تجهیزات برای مهندسی معکوس در حجم محدود
- واردات ماشینآلات خط تولید در صورتی که نمونه داخلی وجود نداشته باشد.
- واردات تجهیزات آزمایشگاهی برای کنترل کیفیت و تحقیق و توسعه، مشروط به نبود نمونه داخلی.
- واردات قطعات یا مواد اولیه جهت ساخت نمونه اولیه محصولات دانشبنیان.
نکته: تمامی مزایای شرکت دانش بنیان برای شرکتهایی که در حوزه فنارویهای پیشرفته فعالیت دارند، به معنای کاهش چشمگیر هزینهها است.
معافیت بیمه قراردادها
یکی دیگر از مزایای شرکت دانش بنیان شدن، معافیت از پرداخت ضریب حق بیمه قرار داده است. بر اساس توافق میان سازمان تأمین اجتماعی و معاونت علمی، اگر قراردادهای شرکت مرتبط با فعالیتهای دانشبنیان و مورد تأیید دبیرخانه باشد، شرکت از پرداخت 16 درصد حق بیمه قرارداد معاف خواهد شد.
این موضوع در قراردادهای بزرگ با سازمانها و نهادهای مختلف، میتواند تاثیر مستقیمی بر سودآوری شرکت داشته باشد.
مجوزهای استقرار
یکی دیگر از مزایای شرکت دانش بنیان، در زمینه محل فعالیت به صورت زیر خواهد بود.
استقرار در نزدیکی شهرهای بزرگ
امکان دریافت جواز تاسیس و پروانه بهرهبرداری در شعاع 120 کیلومتری شهرهای بزرگ، مشروط به رعایت الزامات زیستمحیطی.
استقرار در اماکن مسکونی
این مجوز به شرکت اجازه میدهد دفتر کاری خود را در مناطق مسکونی بدون نیاز به تغییر کاربری ملک راهاندازی کنند.
تخفیف خدمات مناطق ویژه اقتصادی
تا سقف 25 درصد برای استفاده از خدمات این مناطق، از جمله انبارداری و ترخیص کالا تخفیف در نظر گرفته میشود.
دریافت زمین با شرایط ویژه
امکان دریافت زمین در شهرکهای صنعتی و پارک های علم و فناوری بدون تشریفات معمول، با شرایط پرداخت بلند مدت (10 تا 30 درصد نقد و اقساط بلند مدت 30 تا 48 ماه).
تسهیلات خدمت وظیفه (امریه)
یکی از جذابترین امتیازات و مزایای شرکت دانش بنیان برای کارکنان مرد شرکتهای دانشبنیان، امکان استفاده از امریه یا پروژه جایگزین خدمت است:
- برای کارکنان شرکت: میتوانند یا در قالب پروژه جایگزین خدمت در دستگاههای دولتی فعالیت کنند یا به صورت مستقیم در همان شرکت دانشبنیان خدمت سربازی را بگذرانند.
- برای نخبگان فناور: افرادی که از بنیاد ملی نخبگان حداقل 300 امتیاز کسب کرده باشند، میتوانند پروژه جایگزین خدمت را در یک شرکت دانشبنیان انجام دهند.
نکته مهم این است: که شرکت باید اظهارنامه مالیاتی داشته باشد و حداقل فروش سالانه 100 میلیون تومان را ثبت کرده باشد. سقف استفاده از این خدمت برای هر شرکت سالانه ۳ نفر می باشد.
خدمات توانمندسازی و حمایتی
این خدمات شامل اقداماتی است که به معرفی بهتر شرکت و محصولات در بازار کمک میکند، مانند:
- حمایتهای تبلیغاتی
- حضور در نمایشگاههای داخلی و بینالمللی
- مشاوره صادرات و بازاریابی
- مشاوره توسعه کسبوکار
- کمکهای بلاعوض برای اجرای برخی پروژهها

تسهیلات مالی متنوع
صندوق نوآوری و شکوفایی به عنوان مهمترین نهاد مالی حامی شرکتهای دانشبنیان، مجموعهای از وامها و تسهیلات را به افراد ارائه میکند، از جمله:
- تسهیلات نمونهسازی
- وام تولید صنعتی
- تسهیلات خرید تجهیزات یا کارگاه
- وام سرمایه در گردش
- لیزینگ تجهیزات
- صدور ضمانتنامههای بانکی
نکته: این حمایتها باعث میشود شرکتها بدون دغدغه تأمین مالی، تمرکز خود را بر توسعه فناوری و بازار بگذارند.
چگونه از مزایای شرکت دانش بنیان بهترین استفاده را ببریم؟
داشتن گواهی دانشبنیان، یک عنوان نیست؛ بلکه ابزاری برای رشد سریع و پایدار است. اما برای استفاده حداکثری از این فرصتها، باید برنامهریزی دقیقی داشت.
به عنوان مثال، شرکتی که با استفاده از معافیت گمرکی توانسته تجهیزات پیشرفته وارد کند، باید همزمان بازار فروش مناسبی را برای محصول خود توسعه دهد تا بازگشت سرمایه سریعتری داشته باشد.
سوالات متداول
در ادامه به سوالاتی که امکان دارد در مزایای شرکت دانش بنیان برای شما پیش آمده باشد پاسخهای کوتاهی دادهایم. با دقت آنها را مطالعه کنید و جواب سوالات خود را بیابید.
شرکت دانش بنیان چیست و چه شرایطی برای ثبت آن وجود دارد؟
شرکت دانشبنیان مجموعهای است که بخش اصلی فعالیت آن بر پایه تحقیق و توسعه و تولید محصولات یا خدمات فناورانه باشد. برای ثبت شرکت دانش بنیان، باید محصول یا خدمات آن نوآورانه، دارای ارزش افزوده بالا و قابل تجاریسازی باشد و در ارزیابی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تایید شود.
چگونه میتوان گواهی دانش بنیان دریافت کرد؟
ابتدا باید در سامانه ارزیابی شرکتها و موسسات دانشبنیان ثبتنام کنید، مدارک مربوط به محصول یا خدمات خود را ارائه دهید و پس از بررسی فنی، مالی و فناوری توسط کارگروه ارزیابی، گواهی دانشبنیان صادر میشود.
مزایای مالیاتی شرکت های دانش بنیان شامل چه مواردی میشود؟
این شرکتها میتوانند از معافیت مالیاتی برای محصولات، اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه و اعتبار مالیاتی سرمایهگذاری در شرکتهای دانشبنیان استفاده کنند.
معافیت گمرکی شرکت های دانش بنیان به چه کالاها و شرایطی تعلق میگیرد؟
به واردات مواد اولیه، تجهیزات آزمایشگاهی، ماشینآلات خط تولید و قطعاتی که مشابه داخلی ندارند یا برای ساخت نمونه اولیه استفاده میشوند، معافیت گمرکی تعلق میگیرد.
آیا شرکت های دانش بنیان از پرداخت بیمه قراردادها معاف هستند؟
بله، در صورت تایید قراردادها توسط دبیرخانه ارزیابی دانشبنیان، شرکت از پرداخت 16 درصد حق بیمه قرارداد معاف میشود.
مجوزهای استقرار شرکت های دانش بنیان در چه مکان هایی صادر میشود؟
این شرکتها میتوانند در نزدیکی شهرهای بزرگ، اماکن مسکونی، مناطق اقتصادی و شهرکهای صنعتی مستقر شوند.
امریه سربازی شرکت های دانش بنیان چیست و چه کسانی میتوانند از آن استفاده کنند؟
امریه سربازی به کارکنان واجد شرایط یا نخبگان فناور اجازه میدهد خدمت وظیفه خود را در شرکتهای دانشبنیان یا پروژههای جایگزین خدمت بگذرانند.
صندوق نوآوری و شکوفایی چه نوع وامها و تسهیلاتی به شرکتهای دانشبنیان میدهد؟
از جمله وامهای این صندوق میتوان به تسهیلات نمونهسازی، تولید صنعتی، خرید تجهیزات، سرمایه در گردش، لیزینگ و صدور ضمانتنامه اشاره کرد.
خدمات توانمندسازی شرکت های دانش بنیان شامل چه حمایت هایی است؟
این خدمات شامل:
- حمایت تبلیغاتی
- حضور در نمایشگاهها
- مشاوره صادرات
- مشاوره کسبوکار
- کمکهای بلاعوض
برای پروژههای خاص است.
مراحل و مدارک لازم برای تبدیل یک محصول به محصول دانش بنیان چیست؟
محصول باید از نظر نوآوری، سطح فناوری و قابلیت تجاریسازی بررسی شود. مدارک شامل مستندات فنی، نمونه اولیه، مدارک ثبتی شرکت و گزارش فعالیتهای تحقیق و توسعه است.
جمع بندی
دانشبنیان شدن یعنی قدم گذاشتن در مسیری که علم، نوآوری و بازار در یک نقطه به هم میرسند. این عنوان، تنها یک گواهی نخواهد بود، بلکه دسترسی به شبکهای از حمایتها، فرصتها و مزایایی است که میتواند سرعت رشد ایدهتان را چند برابر کند.
اگر امروز محصول یا خدماتی دارید که میتواند تغییری واقعی ایجاد کند، زمان آن رسیده که مسیر دانشبنیان شدن را جدی بگیرید. با یک ارزیابی دقیق و همراهی مشاوران متخصص مانند گروه تخصصی مسترتک ، میتوانید از همه ابزارهایی که برای موفقیت طراحی شدهاند، استفاده کنید و جایگاه خود را در بازار تثبیت نمایید.